Powrót do strony głównej serwisu głownego urzędu nadzoru budowlanego

logo Youtube logo X logo Linkedin

Procedury budowlane

Powrót

Decyzja o pozwoleniu na budowę

Zakres
Zgodnie z zasadą określoną w art. 28 ust. 1 ustawy − Prawo budowlane , roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę. Od tej zasady istnieją wyjątki wymienione w art. 29 ustawy. W myśl tych przepisów na budowę niektórych obiektów wymagane jest zgłoszenie, a niektóre inwestycje nie wymagają ani pozwolenia ani zgłoszenia.
W przypadku wątpliwości, czy planowany obiekt budowlany wymaga pozwolenia na budowę czy też zgłoszenia, należy zwrócić się do właściwego organu administracji architektoniczno-budowlanej (do starosty lub wojewody).

Dokumenty dołączane do wniosku o pozwolenie na budowę
Do wniosku o pozwolenie na budowę należy dołączyć dokumenty, zgodnie z przepisami art. 33 ust. 2 ustawy – Prawo budowlane.

Strony postępowania
Co do zasady, stronami w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę są: inwestor oraz właściciele, użytkownicy wieczyści lub zarządcy nieruchomości znajdujących się w obszarze oddziaływania obiektu (art. 28 ust. 2 ustawy − Prawo budowlane).
Natomiast w postępowaniach, w których, zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, wymagany jest udział społeczeństwa, strony postępowania wyznaczane są na zasadach ogólnych, na podstawie art. 28 i 31 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. − Kodeks postępowania administracyjnego. Tym samym stroną w takim postępowaniu jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek, a także organizacje ekologiczne, które powołując się na swoje cele statutowe, zgłosiły chęć uczestniczenia w postępowaniu.

Termin wydania decyzji o pozwoleniu na budowę i termin jej ważności
Jeżeli inwestor spełni określone wymagania, organ administracji architektoniczno-budowlanej wydaje decyzję o pozwoleniu na budowę nie później niż w ciągu miesiąca, a w przypadku sprawy szczególnie skomplikowanej − nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia złożenia wniosku (art. 35 § 3 ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego).
Decyzja o pozwoleniu na budowę ważna jest 3 lata - wygasa, jeżeli budowa nie została rozpoczęta przed upływem 3 lat od dnia, w którym decyzja ta stała się ostateczna lub budowa została przerwana na czas dłuższy niż 3 lata (art. 37 ust. 1 ustawy − Prawo budowlane).

Obiekty i roboty budowlane, na których wykonanie nie jest wymagana decyzja o pozwoleniu nabudowę,ale jest wymagane zgłoszenie

Nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę,natomiast wymaga zgłoszenia:

  • budowa obiektów budowlanych, o których mowa w art. 29 ust. 1 ustawy – Prawo budowlane;
  • wykonywanie robót budowlanych, o których mowa w art. 29 ust. 3 ustawy – Prawo budowlane.

Należy pamiętać, że decyzji o pozwoleniu na budowę wymagają przedsięwzięcia, które wymagają przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, oraz przedsięwzięcia wymagające przeprowadzenia oceny oddziaływania na obszar Natura 2000, zgodnie z art. 59 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, z wyłączeniem przedsięwzięć, o których mowa w art. 29 ust. 1 pkt 17-19.

Ponadto roboty budowlane wykonywane przy obiekcie budowlanym wpisanym do rejestru zabytków - wymagają decyzji o pozwoleniu na budowę, a wykonywane na obszarze wpisanym do rejestru zabytków - wymagają dokonania zgłoszenia.

Obiekty i roboty budowlane, na których wykonanie nie jest wymagana decyzja o pozwoleniu na budowę oraz zgłoszenie

Nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę oraz zgłoszenia:

  • budowa obiektów budowlanych, o których mowa w art. 29 ust. 2 ustawy – Prawo budowlane,
  • wykonywanie robót budowlanych, o których mowa w art. 29 ust. 4 ustawy – Prawo budowlane.

Należy pamiętać, że decyzji o pozwoleniu na budowę wymagają przedsięwzięcia, które wymagają przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, oraz przedsięwzięcia wymagające przeprowadzenia oceny oddziaływania na obszar Natura 2000, zgodnie z art. 59 ustawy z dnia 3 października  2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.

Ponadto roboty budowlane wykonywane przy obiekcie budowlanym wpisanym do rejestru zabytków - wymagają decyzji o pozwoleniu na budowę, a wykonywane na obszarze wpisanym do rejestru zabytków - wymagają dokonania zgłoszenia.

Decyzja o pozwoleniu na rozbiórkę

Zgodnie z zasadą określoną w art. 30b ust. 1 ustawy − Prawo budowlane rozbiórkę można rozpocząć po uzyskaniu decyzji o pozwoleniu na rozbiórkę. Od tej zasady istnieją wyjątki wymienione w art. 31 ustawy. W myśl tych przepisów na rozbiórkę niektórych obiektów wymagane jest zgłoszenie, a  niektóre inwestycje nie wymagają ani decyzji o pozwoleniu na rozbiórkę ani zgłoszenia.

W przypadku wątpliwości, czy planowana rozbiórka obiektu budowlanego wymaga decyzji o pozwoleniu na rozbiórkę czy zgłoszenia, należy zwrócić się do właściwego organu administracji architektoniczno-budowlanej (do starosty lub wojewody).

Dokumenty dołączane do wniosku o pozwolenie na rozbiórkę

Do wniosku o pozwolenie na rozbiórkę należy dołączyć dokumenty, o których mowa art. 30b ust. 3 ustawy – Prawo budowlane.

Obiekty i roboty budowlane, na których wykonanie nie jest wymagana decyzja o pozwoleniu na rozbiórkę

Nie wymaga decyzji o pozwoleniu na rozbiórkę, ale wymaga zgłoszenia rozbiórka budynków i budowli o wysokości poniżej 8 m, jeżeli ich odległość od granicy działki jest nie mniejsza niż połowa wysokości oraz rozbiórka napowietrznej linii energetycznej o napięciu znamionowym wyższym niż 1 kV i niższym niż 110 kV (art. 31 ust. 1 ustawy).

Nie wymaga decyzji o pozwoleniu na rozbiórkę oraz zgłoszenia rozbiórka:

  • obiektów i urządzeń budowlanych, na budowę których nie jest wymagane pozwolenie na budowę (art. 31 ust. 1a pkt 1 ustawy),
  • budynków i budowli zlokalizowanych na terenach zamkniętych ustalonych decyzją Ministra Obrony Narodowej (art. 31 ust. 1a pkt 2 ustawy).

Należy pamiętać, że przepisów art. 31 ust. 1 i ust. 1a pkt 2 nie stosuje się do rozbiórki obiektów budowlanych i urządzeń budowlanych wpisanych do rejestru zabytków lub objętych ochroną konserwatorską.

Pozwolenia na budowę nie wymaga:

  • budowa obiektów budowlanych, o których mowa w  art. 29 ust. 1 ustawy – Prawo budowlane;
  • wykonywanie robót budowlanych, o których mowa w art. 29 ust. 2 ustawy – Prawo budowlane;
  • rozbiórka, o której mowa w art. 31 ust. 1 ustawy – Prawo budowlane.  

Należy pamiętać, że w odniesieniu do przedsięwzięć, wymagających przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko oraz przedsięwzięć wymagających przeprowadzenia oceny oddziaływania na obszar Natura 2000, zgodnie z art. 59 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, zawsze wymagane jest uzyskanie pozwolenia na budowę.
Podobnie pozwolenia na budowę wymagają roboty budowlane wykonywane przy obiekcie budowlanym wpisanym do rejestru zabytków lub na obszarze wpisanym do rejestru zabytków.

Zgłoszenie

Zakres
Na budowę niektórych obiektów i robót budowlanych wymagane jest zgłoszenie (art. 29 ust. 1 i 3 ustawy – Prawo budowlane). W przypadku wątpliwości, czy planowany obiekt budowlany wymaga pozwolenia na budowę czy też zgłoszenia, należy zwrócić się do właściwego organu administracji architektoniczno-budowlanej (do starosty lub wojewody).

Dokumenty dołączane do zgłoszenia
W zgłoszeniu należy określić rodzaj, zakres i sposób wykonywania robót budowlanych oraz termin ich rozpoczęcia.
Do zgłoszenia należy dołączyć oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane oraz, zależnie od potrzeb, odpowiednie szkice, rysunki, a także pozwolenia, uzgodnienia i opinie wymagane odrębnymi przepisami.
Do niektórych zgłoszeń należy także dołączyć dodatkowe dokumenty, które wskazano w art. 30 ustawy.

Termin rozpoczęcia robót
Do robót budowlanych wykonywanych na podstawie zgłoszenia można przystąpić, jeżeli w terminie 21 dni od dnia doręczenia zgłoszenia właściwy organ (starosta lub wojewoda) nie wniesie, w drodze decyzji, sprzeciwu i nie później niż po upływie trzech lat od określonego w zgłoszeniu terminu ich rozpoczęcia (art. 30 ust. 5 i 5b ustawy – Prawo budowlane). Przepisy (art. 30 ust. 5f i 5k ustawy – Prawo budowlane) przewidują jednak pewne wyjątki. W szczególności dotyczy to budowy wolno stojących, nie więcej niż dwukondygnacyjnych budynków mieszkalnych jednorodzinnych o powierzchni zabudowy do 70 m2, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane, a budowa jest prowadzona w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych inwestora. Do takiej budowy można przystąpić zaraz po doręczeniu zgłoszenia organowi administracji architektoniczno-budowlanej.

Decyzja o pozwoleniu na budowę zamiast zgłoszenia
Inwestor zamiast dokonania zgłoszenia dotyczącego budowy lub robót budowlanych, może wystąpić z wnioskiem o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę.

Zgłoszenie z projektem

Nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę, natomiast wymaga zgłoszenia z dołączonym projektem zagospodarowania działki lub terenu oraz projektem architektoniczno-budowlanym, budowa:

  • wolno stojących budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane;
  • sieci:
    a) elektroenergetycznych obejmujących napięcie znamionowe nie wyższe niż 15 kV,
    b) wodociągowych,
    c) kanalizacyjnych,
    d) cieplnych,
    e) gazowych o ciśnieniu roboczym nie wyższym niż 0,5 MPa;
  • wolno stojących parterowych budynków stacji transformatorowych i kontenerowych stacji transformatorowych o powierzchni zabudowy do 35 m2;
  • obiektów budowlanych, niewymienionych w art. 29 ust. 1 pkt 2, 3 i 5-30 oraz w ust. 2, usytuowanych na terenach zamkniętych, ustalonych decyzją Ministra Obrony Narodowej lub ministra właściwego do spraw wewnętrznych, z wyłączeniem budynków mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego oraz użyteczności publicznej.

Zakres
Pozwolenia na budowę m.in. nie wymaga budowa:

  • wolno stojących budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane,
  • wolno stojących parterowych budynków stacji transformatorowych i kontenerowych stacji transformatorowych o powierzchni zabudowy do 35 m kw. oraz sieci: elektroenergetycznych obejmujących napięcie znamionowe nie wyższe niż 1 kV, wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych i telekomunikacyjnych.

Dokumenty dołączane do zgłoszenia (zgodnie z art. 30 ust. 4b ustawy – Prawo budowlane)
Obiekty takie mogą być budowane na podstawie zgłoszenia, do którego należy dołączyć przede wszystkim:

    • projekt zagospodarowania działki lub terenu oraz projekt architektoniczno-budowlany w postaci:

      a) papierowej – w 3 egzemplarzach albo

      b) elektronicznej – w jednym egzemplarzu (jednym pliku lub jednym zestawie plików);

  • oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane (przez prawo dysponowania nieruchomością na cele budowlane należy rozumieć tytuł prawny wynikający z prawa własności, użytkowania wieczystego, zarządu, ograniczonego prawa rzeczowego albo stosunku zobowiązaniowego, przewidującego uprawnienia do wykonywania robót budowlanych. W przypadku gdy prawem do nieruchomości dysponuje więcej niż jedna osoba fizyczna lub prawna wymagana jest zgoda wszystkich tych osób);
  • aktualną decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego).

Organ, do którego należy złożyć wniosek o pozwolenie na budowę lub zgłoszenie

Wniosek o pozwolenie na budowę lub zgłoszenie, inwestor składa we właściwym organie administracji architektoniczno-budowlanej I instancji, którym co do zasady jest starosta.

Natomiast wojewoda jest organem pierwszej instancji w sprawach obiektów i robót budowlanych (art. 82 ust. 3 ustawy − Prawo budowlane):

  • usytuowanych na terenie pasa technicznego, portów i przystani morskich, morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej, a także na innych terenach przeznaczonych do utrzymania ruchu i transportu morskiego,
  • hydrotechnicznych piętrzących, upustowych, regulacyjnych oraz kanałów i innych obiektów służących kształtowaniu zasobów wodnych i korzystaniu z nich, wraz z obiektami towarzyszącymi, z wyłączeniem urządzeń melioracji wodnych,
  • dróg publicznych krajowych i wojewódzkich wraz z obiektami i urządzeniami służącymi do utrzymania tych dróg i transportu drogowego oraz sytuowanymi w granicach pasa drogowego sieciami uzbrojenia terenu - niezwiązanymi z użytkowaniem drogi, a w odniesieniu do dróg ekspresowych i autostrad - wraz z obiektami i urządzeniami obsługi podróżnych, pojazdów i przesyłek,
  • usytuowanych na obszarze kolejowym,
  • dróg kolejowych wraz z infrastrukturą kolejową, obiektami, urządzeniami, służącymi do utrzymania tej infrastruktury i transportu kolejowego oraz sieciami uzbrojenia terenu - także niezwiązanymi z użytkowaniem drogi kolejowej, jeżeli konieczność ich budowy lub przebudowy wynika z budowy lub przebudowy drogi kolejowej,
  • lotnisk cywilnych wraz z obiektami i urządzeniami towarzyszącymi,
  • usytuowanych na terenach zamkniętych,
  • dotyczących strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych, o których mowa w ustawie o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych,
  • elektrowni wiatrowych, w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych,
  • inwestycji Krajowego Zasobu Nieruchomości.

Rozpoczęcie budowy

Rozpoczęcie budowy następuje z chwilą podjęcia na terenie budowy prac przygotowawczych, takich jak:

  • wytyczenie geodezyjne obiektów w terenie;
  • wykonanie niwelacji terenu;
  • zagospodarowanie terenu budowy wraz z budową tymczasowych obiektów;
  • wykonanie przyłączy do sieci infrastruktury technicznej na potrzeby budowy (art. 41 ust. 1-2 ustawy – Prawo budowlane).

Inwestor jest obowiązany zawiadomić organ nadzoru budowlanego (powiatowego inspektora nadzoru budowlanego lub wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego) oraz projektanta sprawującego nadzór nad zgodnością realizacji budowy z projektem o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych, dla których wymagane jest uzyskanie decyzji o pozwoleniu na budowę, dokonanie zgłoszenia budowy, o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1-4 (tzw. zgłoszenie z projektem), lub dokonanie zgłoszenia instalowania, o którym mowa w art. 29 ust. 3 pkt 3 lit. d.

Do zawiadomienia należy dołączyć:

Do zawiadomienia organu nadzoru budowlanego o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych inwestor dołącza:

  • informację wskazującą imiona i nazwiska osób, które będą sprawować funkcję:
    a) kierownika budowy,
    b) inspektora nadzoru inwestorskiego - jeżeli został on ustanowiony - oraz w odniesieniu do tych osób dołącza kopie zaświadczeń o wpisie na listę właściwej izby samorządu zawodowego, wraz z kopiami decyzji o nadaniu uprawnień budowlanych w odpowiedniej specjalności,
  • oświadczenie lub kopię oświadczenia projektanta i projektanta sprawdzającego o sporządzeniu projektu technicznego, dotyczącego zamierzenia budowlanego zgodnie z obowiązującymi przepisami, zasadami wiedzy technicznej, projektem zagospodarowania działki lub terenu oraz projektem architektoniczno-budowlanym oraz rozstrzygnięciami dotyczącymi zamierzenia budowlanego.

Zawiadomienie o zakończeniu budowy

Zakres
Przed przystąpieniem do użytkowania obiektu budowlanego, na którego wzniesienie wymagane było pozwolenie na budowę lub zgłoszenie budowy, o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1 i 2, należy złożyć do właściwego organu (powiatowego inspektora nadzoru budowlanego lub wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego) zawiadomienie o zakończeniu budowy, chyba że inne przepisy wymagają uzyskania pozwolenia na użytkowanie (art. 54 ustawy – Prawo budowlane z zastrzeżeniem art. 55 i art. 57 – patrz: Pozwolenie na użytkowanie).

Dokumenty dołączane do zawiadomienia o zakończeniu budowy
Do zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego należy dołączyć odpowiednie dokumenty, zgodnie z art. 57 ustawy – Prawo budowlane.

Termin rozpoczęcia użytkowania
Użytkowanie obiektu budowlanego można rozpocząć, jeśli właściwy organ (powiatowy inspektor nadzoru budowlanego lub wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego), w terminie 14 dni od dnia doręczenia mu zawiadomienia, nie zgłosi sprzeciwu w drodze decyzji.

Pozwolenie na użytkowanie zamiast zawiadomienia
Inwestor zamiast dokonania zawiadomienia o zakończeniu budowy może wystąpić z wnioskiem o wydanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie.

Pozwolenie na użytkowanie

Zakres
Obiekty, na które wymagane jest uzyskanie pozwolenia na użytkowanie określa art. 55 ust. 1  pkt 1 ustawy – Prawo budowlane.
Decyzję o pozwoleniu na użytkowanie należy także uzyskać, gdy przystąpienie do użytkowania obiektu budowlanego ma nastąpić przed wykonaniem wszystkich robót budowlanych (art. 55 ust. 1 pkt. 3  ustawy – Prawo budowlane), a także, jeżeli właściwy organ (powiatowy inspektor nadzoru budowlanego) nałożył taki obowiązek:

  • w decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego i pozwoleniu na wznowienie robót albo o zatwierdzeniu projektu budowlanego, jeżeli budowa została zakończona – w przypadku samowoli budowlanej, gdy spełnione są warunki konieczne do jej zalegalizowania (art. 49 ust. 5 ustawy – Prawo budowlane),
  • w decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego i pozwoleniu na wznowienie robót albo o zatwierdzeniu projektu budowlanego zamiennego, jeżeli budowa została zakończona – w przypadku postępowania naprawczego (art. 51 ust. 4 ustawy – Prawo budowlane).

Dokumenty dołączane do wniosku o pozwolenie na użytkowanie
Do wniosku należy dołączyć dokumenty wymienione w art. 57 ustawy – Prawo budowlane.
Wniosek w sprawie udzielenia pozwolenia na użytkowanie składa się do właściwego organu (powiatowego inspektora nadzoru budowlanego lub wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego).

Strony postępowania
Stroną w postępowaniu w sprawie pozwolenia na użytkowanie jest wyłącznie inwestor, a w przypadku inwestycji KZN - inwestor i Prezes Krajowego Zasobu Nieruchomości.

Obowiązkowa kontrola
Przed wydaniem pozwolenia na użytkowanie organ (powiatowy inspektor nadzoru budowlanego lub wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego) przeprowadza obowiązkową kontrolę budowy w celu stwierdzenia prowadzenia jej zgodnie z ustaleniami i warunkami określonymi w pozwoleniu na budowę.
Zakres kontroli obowiązkowej określa art. 59a ust. 2 ustawy – Prawo budowlane.
Kontrola jest przeprowadzana przed upływem 21 dni od dnia doręczenia wezwania inwestora albo uzupełnionego wezwania. O terminie obowiązkowej kontroli organ zawiadamia inwestora w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania albo uzupełnionego wezwania, a inwestor ma obowiązek w niej uczestniczyć w wyznaczonym terminie (art. 59c ustawy – Prawo budowlane).

Inwestor

Obowiązkiem osoby, która podejmuje się budowy - czyli inwestora - jest zorganizowanie procesu budowy i zapewnienie w nim udziału osób posiadających uprawnienia do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, tj. projektanta, kierownika budowy, w miarę potrzeb - inspektora nadzoru inwestorskiego. Do obowiązków inwestora należy zorganizowanie procesu budowy, z uwzględnieniem zawartych w przepisach zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, a w szczególności zapewnienie:

  • opracowania projektu budowlanego i, stosownie do potrzeb, innych projektów przez projektanta posiadającego odpowiednie uprawnienia,
  • objęcia kierownictwa budowy przez kierownika budowy,
  • opracowania planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia,
  • wykonania i odbioru robót budowlanych,
  • w przypadkach uzasadnionych wysokim stopniem skomplikowania robót budowlanych lub warunkami gruntowymi, nadzoru nad wykonywaniem tych robót - przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych.

Inwestor może ustanowić inspektora nadzoru inwestorskiego na budowie oraz zobowiązać projektanta do sprawowania nadzoru autorskiego (art. 18 ustawy – Prawo budowlane).

Inspektor nadzoru inwestorskiego

Inspektor nadzoru inwestorskiego działa na budowie w imieniu inwestora, chroni jego interesy i dba o jakość wykonywanych robót budowlanych. Decyzję o potrzebie ustanowienia inspektora nadzoru inwestorskiego podejmuje inwestor (art. 18 ust. 2 ustawa – Prawo budowlane).
Jednak w przypadkach uzasadnionych wysokim stopniem skomplikowania obiektu lub robót budowlanych bądź przewidywanym wpływem na środowisko, organ wydający decyzję o pozwoleniu na budowę może w tej decyzji nałożyć na inwestora obowiązek ustanowienia inspektora nadzoru inwestorskiego, a także obowiązek zapewnienia nadzoru autorskiego przez projektanta (art. 19 ust. 1 ustawy – Prawo budowlane). Obowiązek ustanowienia inspektora nadzoru inwestorskiego jest także nakładany na inwestora, jeżeli pozwolenie na budowę dotyczy obiektów budowlanych, wymienionych w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 19 listopada 2001 r. w sprawie rodzajów obiektów budowlanych, przy których realizacji jest wymagane ustanowienie inspektora nadzoru inwestorskiego (Dz. U. Nr 138, poz. 1554).
Ustanowienie inspektora nadzoru inwestorskiego jest wymagane w wypadku dużych i skomplikowanych budynków, np. biurowców, mostów, dróg, a także obiektów budowlanych mogących mieć wpływ na środowisko, nie jest natomiast wymagane przy budowie budynków mieszkalnych jednorodzinnych lub innych niewielkich obiektów.
Przy budowie obiektu budowlanego wymagającego ustanowienia inspektorów budowlanych różnych specjalności, inwestor ma obowiązek wyznaczenia jednego z nich jako koordynatora.

Obowiązki i prawa inspektora nadzoru inwestorskiego zostały zapisane w art. 25 i 26 ustawy – Prawo budowlane.

Zgodnie z prawem nie jest dopuszczalne łączenie funkcji inspektora nadzoru inwestorskiego i kierownika budowy.

Projektant

Do podstawowych obowiązków projektanta należy opracowanie projektu budowlanego w sposób zgodny z obowiązującymi przepisami, w tym techniczno-budowlanymi, oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej.  Szczegółowo obowiązki i prawa projektanta zostały uregulowane w art. 20 i 21 ustawy – Prawo budowlane.
Do zadań projektanta należy również sprawowanie nadzoru autorskiego na żądanie inwestora lub w przypadku nałożenia takiego obowiązku przez właściwy organ (art. 18 ust. 3, art. 19 ust. 1 ustawy – Prawo budowlane).

Kierownik budowy

Kierownik budowy jest osobą odpowiedzialną za prawidłową i bezpieczną realizację robót budowlanych w trakcie prowadzenia inwestycji oraz za wszystkie zdarzenia, które mogą mieć miejsce na placu budowy. Funkcję kierownika budowy może pełnić tylko osoba uprawniona do pełnienia samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie, mająca odpowiednie do zakresu inwestycji uprawnienia budowlane.
Obowiązki i prawa kierownika budowy są uregulowane w art. 21a, 22 i 23 ustawy – Prawo budowlane.

Nie wolno łączyć funkcji kierownika budowy z funkcją inspektora nadzoru inwestorskiego (art. 24 ustawy – Prawo budowlane).