Administracja budowlana działa w dwóch obszarach:

• administracji architektoniczno - budowlanej (aab)
  • w powiecie poprzez starostę
  • w województwie poprzez wojewodę

• nadzoru budowlanego (nb)
  • w powiecie poprzez powiatowego inspektora nadzoru budowlanego (pinb)
  • w województwie poprzez wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego (winb)

Na szczeblu centralnym administrację publiczną w budownictwie wykonuje Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego (GINB). Łączy on funkcje organu administracji architektoniczno - budowlanej i nadzoru budowlanego.

Nadzór budowlany jako administracja zespolona - od 1 stycznia 1999 r. nadzór budowlany funkcjonuje w ramach administracji zespolonej. Administracja zespolona na terenie województwa działa pod zwierzchnictwem wojewody.

Nadzór nad organami nadzoru budowlanego sprawują:

• nad powiatowym inspektorem nadzoru budowlanego:
  • rada powiatu, która rozpatruje skargi na powiatowego inspektora nadzoru budowlanego - jako kierownika powiatowej inspekcji, jeżeli skarga dotyczy powiatowego inspektora, jako organu administracji publicznej, skargi rozpatruje wojewoda, przy pomocy WINB
  • wojewoda, przy pomocy wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego, który jako organ wyższego stopnia sprawuje nadzór nad poziomem merytorycznym prac PINB
  • starosta, który jest zwierzchnikiem administracji zespolonej w powiecie oraz pełni w stosunku do PINB funkcję pracodawcy w rozumieniu Kodeksu pracy.

• nad wojewódzkim inspektorem nadzoru budowlanego:
  • Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego, który jako organ wyższego stopnia sprawuje nadzór nad poziomem prac WINB oraz nadzoruje jego działalność
  • wojewoda, który jest zwierzchnikiem administracji zespolonej w województwie oraz pełni w stosunku do WINB funkcję pracodawcy w rozumieniu Kodeksu pracy.

Nadzór nad działalnością organów administracji architektoniczno - budowlanej sprawują:

• nad starostą:
  • wojewoda, jako organ wyższego stopnia w stosunku do starosty.
  • wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego sprawuje kontrolę nad działalnością starosty, która wynika z Prawa budowlanego, bada prawidłowość postępowania administracyjnego oraz wydawanych w jego toku decyzji i postanowień
•  nad wojewodą:
  • Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego sprawuje kontrolę nad jego działalnością, która wynika ze stosowania Prawa budowlanego oraz właściwym poziomem merytorycznym prac w tym obszarze.

Podstawy prawne działania:

Podstawowe obowiązki administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego regulują przepisy ustawy Prawo budowlane.