W 53 wydaniu cyklu: Ciekawe interpretacje GUNB opisujemy wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego, w zakresie decyzji GINB. Sprawa dotyczyła, stwierdzenia nieważności milczącej zgody starosty przy zgłoszeniu budowy.

Opis sprawy:

Wnioskodawca złożył wniosek o stwierdzenie nieważności milczącej zgody starosty, która dotyczyła zgłoszenia budowy budynków rekreacji indywidualnej i budowy oczyszczalni ścieków. Wojewoda odmówił wszczęcia postępowania nieważnościowego w sprawie, a Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego utrzymał w mocy postanowienie wojewody.

Wyrokiem z 26 maja 2023 r., sygn. akt VII SA/Wa 382/23, WSA w Warszawie oddalił skargę na postanowienie GINB, a NSA wyrokiem z 2 października 2024 r., sygn. akt II OSK 1961/23, oddalił skargę kasacyjną od wyroku Sądu I instancji.

Wyrok:

NSA z 2 października 2024 r., sygn. akt II OSK 1961/23.

Brak sprzeciwu przy zgłoszeniu robót budowlanych stanowi milczącą zgodę. Nie można jednak stosować trybu postępowania nieważnościowego wobec takiej zgody z uwagi na kompleksowe uregulowania Prawa budowlanego, które dotyczą usuwania następstw naruszeń prawa.

Tryb naprawczy z Prawa budowlanego odnosi się do „robót budowlanych wykonywanych”, a więc już do samej aktywności inwestora. Nie zmienia to jednak faktu, że możliwości prawne, którymi dysponuje nadzór budowlany, dotyczą tego samego przedmiotu w ramach procesu budowlanego – robót budowlanych, które wynikają ze zgłoszenia.

Nadzór budowlany może zablokować działania inwestora, które naruszają prawo. Nawet wtedy gdy formalnie proces budowlany realizowany był na podstawie zgłoszenia, do którego nie wniesiono sprzeciwu. Organy nadzoru budowlanego mogą wdrożyć tryb naprawczy wobec robót wykonywanych między innymi:

• w sposób, który może spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi, mienia, środowiska,
• na podstawie zgłoszenia z naruszeniem przepisów o obiektach budowlanych i wykonywaniu robót budowlanych, które wymagają zgłoszenia,
• w sposób, który istotnie odbiega od ustaleń i warunków określonych między innymi w przepisach.

Przesłanki trybu naprawczego są więc na tyle szerokie, że pozwalają zapobiec wykonywaniu robót budowlanych z naruszeniem prawa.

Organ nadzoru budowlanego może podjąć postępowanie w celu dokonania sprawdzenia, czy inwestycja została wykonana na podstawie zgłoszenia z naruszeniem prawa. Nawet jeżeli po zgłoszeniu budowy nie było sprzeciwu właściwego organu architektoniczno-budowlanego.

Natomiast, zgłoszenie wykonania określonych robót budowlanych i brak sprzeciwu właściwego organu wyłącza co do zasady ustalenie, że roboty te były wykonywane w warunkach samowoli budowlanej. Wyjątkiem jest sytuacja, w której rzeczywistym zamiarem inwestora było obejście przepisów o uzyskaniu pozwolenia na budowę.

Podstawa prawna:

1. Kodeks postępowania administracyjnego: art. 122a § 2 pkt 2
2. Ustawa – Prawo budowlane: art. 30 ust. 5, art. 50-51

 O cyklu

W cyklu edukacyjnym: Ciekawe interpretacje GUNB wyjaśniamy wybrane przepisy prawa, które mogą budzić wątpliwości lub rozbieżne interpretacje. Znajdują się tu interpretacje przepisów ustawy – Prawo budowlane i ustawy o wyrobach budowlanych, jak również wyroki sądów, orzeczenia, odpowiedzi na pytania, wyjaśnienia.

Więcej interpretacji znajdziesz tu: Ciekawe interpretacje GUNB

Zapraszamy także do śledzenia nas na LinkedIn: profil GUNB

Na następne wydanie cyklu zapraszamy po krótkiej przerwie – 7 stycznia 2025 r.