W 56. wydaniu cyklu: Ciekawe interpretacje GUNB opisujemy wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego, który dotyczył decyzji GINB. Rozstrzygnięcie nawiązuje do wpływu jaki na decyzję, o zatwierdzeniu projekt budowlanego i o pozwoleniu na budowę, ma późniejsze stwierdzenie nieważności miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Opis sprawy:

Wnioskodawca złożył wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji starosty o pozwoleniu na budowę. Powodem jest stwierdzenie nieważności miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (dalej: mpzp). Wojewoda wniosek oddalił, a Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego utrzymał w mocy jego decyzję.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, wyrokiem z 26 stycznia 2022 r., sygn. akt VII SA/Wa 1697/21, oddalił skargę na decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji o pozwoleniu na budowę. Wyrokiem z 6 grudnia 2023 r., sygn. akt II OSK 1705/22, Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną od ww. orzeczenia z 26 stycznia 2022 r.

Wyrok:

NSA z 6 grudnia 2023 r., sygn. akt II OSK 1705/22

Ustawodawca nie przewidział wprost konsekwencji prawnych stwierdzenia nieważności mpzp w odniesieniu do wydanej wcześniej decyzji o pozwoleniu na budowę. Stwierdzenie nieważności planu miejscowego, na podstawie którego wydano decyzję o pozwoleniu na budowę, nie jest podstawą stwierdzenia nieważności tej decyzji, a podstawą jej wzruszenia.

Ustawa Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, nie reguluje jednak trybu właściwego do wzruszenia decyzji. Odsyła w tym zakresie do Kodeksu postępowania administracyjnego (k.p.a.). Chodzi tu zatem o zastosowanie trybu nadzwyczajnego postępowania administracyjnego przewidzianego w przepisach k.p.a. wobec decyzji, dla której unieważniona uchwała lub akt stanowił podstawę wydania. Brak podstawy prawnej decyzji administracyjnej odnieść można tylko do naruszenia prawa, które obowiązuje w dniu wydania decyzji.

Powyższe potwierdzają m.in. następujące wyroki NSA z:

• 24 listopada 2016 r., sygn. akt II OSK 1490/15,
• 24 kwietnia 2014 r., sygn. akt II OSK 2868/12,
• 9 grudnia 2021 r., sygn. akt II OSK 576/21;
• 14 lutego 2023 r.; sygn. akt ll OSK 144/22).

Mając powyższe na uwadze, podniesione zarzuty są niezasadne.

Podobnie wyrok WSA w Warszawie z 6 sierpnia 2024 r., sygn. akt VII SA/Wa 2074/20

W wyroku tym WSA w Warszawie podziela dotychczasową linię orzeczniczą Naczelnego Sadu Administracyjnego (m.in. wyrok z 24 listopada 2016 r., sygn. akt II OSK 1490/15). Nieważność planu miejscowego, zgodnie z którym wydano decyzję o pozwoleniu na budowę, nie jest podstawą do stwierdzenia nieważności tej decyzji.

Brak jest podstaw prawnych, aby zarzucić organowi stopnia podstawowego wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę z rażącym naruszeniem prawa. Bowiem w dniu oceny zgodności projektu budowlanego z przepisami, w tym planem miejscowym, akt ten obowiązywał. Brak również przesłanek aby przypuszczać, że stan ten ulegnie zmianie. Organ nie może odmówić zastosowania przepisu prawa, który obowiązuje, tylko dlatego, że istnieje teoretyczna możliwość unieważnienia przepisu w przyszłości. Takie działanie naruszałoby w sposób oczywisty obowiązującą zasadę legalizmu.

Zdaniem WSA w Warszawie w przypadku wyroku sądu administracyjnego, który stwierdza nieważność uchwały lub aktu, to nie organ naruszył prawo, ale miejscowy prawodawca, który wydał uchwałę tej treści. Nie można stwierdzić, że to organ administracji, który wydał na takiej podstawie decyzję, wydał ją "bez podstawy prawnej" lub "z rażącym naruszeniem prawa". Są to przesłanki stwierdzenia nieważności decyzji, które powinny ziścić się już w przeszłości, najpóźniej w dniu wydania decyzji. W rozpoznawanej sprawie decyzja w dniu jej wydania nie była dotknięta tego typu wadą. Nie może tej oceny zmienić sankcja prawna nieważności uchwały w sprawie planu miejscowego.

W związku z powyższym należy przyjąć, że stwierdzenie nieważności planu miejscowego nie pociąga za sobą wyeliminowania, jako wydanej z rażącym naruszeniem prawa, decyzji o pozwoleniu na budowę.

Podstawa prawna:

1. Kodeks postępowania administracyjnego: art. 6, art. 145 § 1 pkt 8, art. 156 § 1 pkt 2
2. Ustawa – Prawo budowlane: art. 32 ust. 4 pkt 1, art. 35 ust. 1 pkt 1 lit. a
3. Ustawa Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi: art. 147 § 2
4. Konstytucja RP: art. 7

O cyklu

W cyklu edukacyjnym: Ciekawe interpretacje GUNB wyjaśniamy wybrane przepisy prawa, które mogą budzić wątpliwości lub rozbieżne interpretacje. Znajdują się tu interpretacje przepisów ustawy – Prawo budowlane i ustawy o wyrobach budowlanych, jak również wyroki sądów, orzeczenia, odpowiedzi na pytania, wyjaśnienia.

Więcej interpretacji znajdziesz tu: Ciekawe interpretacje GUNB

Zapraszamy także do śledzenia nas na LinkedIn: profil GUNB